Nếu bạn có cơ hội đến Thổ Nhĩ Kỳ, thì đừng bỏ qua việc trải nghiệm cafe được pha trên cát, một biểu tượng văn hóa phi vật thể của nhân loại do UNESCO công nhận. Cùng Pozaa Tea tìm hiểu xem thức uống cà phê cát này có gì đặc biệt nhé. 

Nguồn gốc của cà phê cát 

Cafe cát tại Thổ Nhĩ Kỳ đã có từ thời xa xưa, kéo dài hơn 800 năm trong lịch sử. Khi các lệnh cấm về thức uống có cồn được ban hành, cafe bắt đầu trở nên phổ biến hơn và nhanh chóng trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của người dân địa phương. Điều này đã tạo nên một môi trường thúc đẩy sự phát triển và phổ biến của cafe trong văn hóa địa phương.

Cà phê cát, một biểu tượng độc đáo, có nguồn gốc từ Yemen và sau đó đã lan truyền sang các vùng Trung Đông, thậm chí là Bắc Phi và Đông Âu. Phương pháp đun cafe trên cát này được cho là một phương pháp pha chế lâu đời nhất trên toàn cầu, chứng tỏ sự sáng tạo và sự thẩm mỹ trong việc tạo ra những ly cafe thơm ngon và độc đáo.

Vào năm 2013, UNESCO đã chính thức công nhận cafe cát tại Thổ Nhĩ Kỳ là một phần quan trọng của di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại, thể hiện sự tôn trọng và giá trị của phong cách uống cafe độc đáo này.

Độc lạ trong pha chế cà phê cát 

Cafe cát, hay còn gọi là cafe pha trên cát, sử dụng hạt cafe như các loại khác. Thay vì đổ nước sôi, nước được thêm vào cafe ở giai đoạn cuối cùng và đun trong cát. Dụng cụ sử dụng là cốc kim loại với thiết kế Cezve/Ibrik, giữ nhiệt độ ổn định, tránh tràn và bỏng tay.

Bên cạnh việc sử dụng dụng cụ độc đáo được thiết kế riêng, bí mật quan trọng của cafe cát nằm ở chính cát. Đây là yếu tố quan trọng giúp tạo nên sự khác biệt cho loại cafe này. Cát có khả năng giữ nhiệt tốt, giúp cafe duy trì nhiệt độ lâu và lan tỏa đều đặn. Do đó, cafe không bao giờ bị đun sôi, mà chỉ được đun tới mức chúng bọt nổi lên, tạo ra sự đặc trưng cho hương vị đậm đà hơn. Đây cũng là lý do mà cafe ở Thổ Nhĩ Kỳ được biết đến là có hương vị quyến rũ và độc đáo hơn so với nhiều quốc gia khác.

Quá trình pha chế cafe cát tại Thổ Nhĩ Kỳ cũng đặc biệt và thú vị. Mỗi tách cafe được pha chế có lớp bọt mỏng màu nâu, giống như cánh gián, tạo nên một cảm giác hấp dẫn và thú vị khi thưởng thức. 

Người pha chế thường thao tác nhuẫn nhuyễn, và đôi khi có những pha “hú hồn” để đảm bảo rằng cafe không bị tràn ra ngoài cốc. Từng bước tinh tế trong quá trình pha chế này đóng góp vào sự độc đáo và chất lượng của cafe cát tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Pha chế cà phê cát

Bước đầu tiên trong quá trình pha chế cafe cát là xay cafe ở mức vừa, sau đó đưa vào chiếc Cezve hoặc Ibrik. Nước lạnh được thêm vào, cùng với đường và các loại gia vị khác để tạo nên mùi vị độc đáo và phong phú. Tiếp theo, cafe và hỗn hợp này sẽ được đun trên một chiếc chảo cát, được đặt lên một nguồn lửa dưới đáy. Quá trình này đảm bảo rằng cafe được đun nóng đều và tạo ra hương thơm đặc biệt.

Sau khi chiếc cốc đun được đặt vào cát nóng, khoảng 2/3 phần cốc đun sẽ bị chìm vào lớp cát. Khi thấy cafe sôi và bọt nổi lên, người pha chế sẽ nhấc cốc lên để làm nguội bớt, sau đó lại nhấn nhẹ cốc vào cát. Khi cafe có quá nhiều bọt, họ sẽ rót bớt bọt ra để tiếp tục đun, tạo nên sự đặc đặc và thơm ngon hơn. Quá trình này có thể được lặp lại từ 2 đến 3 lần trước khi cafe được rót vào cốc.

Ngoài việc thưởng thức, cafe cát tại Thổ Nhĩ Kỳ còn kết hợp với một phương pháp bói toán độc đáo. Sau khi uống hết cafe, dưới đáy cốc sẽ xuất hiện một lớp bã dày. Các hình dạng còn lại của bã cafe này được tin là có thể đại diện cho quá khứ và tương lai của người uống. Đóng cốc bằng dĩa và thực hiện một điều ước trước khi lật nó lại. Những hình dạng này sau đó sẽ được đọc bởi các thầy bói (Falci), thêm một chiều sâu tâm linh cho trải nghiệm cafe cát.

So với cafe phin của Việt Nam và cafe Espresso của Ý, cafe cát tại Thổ Nhĩ Kỳ mang theo một sự độc đáo riêng. Cafe không chỉ đơn thuần là một loại thức uống, mà còn kết nối với đời sống hằng ngày và mang trong mình sự tinh tế văn hóa. Mỗi quốc gia có cách chế biến riêng, tạo ra những hương vị khác nhau, nhưng điều chung là sự đa dạng và cảm hứng không ngừng trong thế giới cafe.

> Xem thêm: Khoá học pha chế tổng hợp 

Cà phê cát và các yếu tố văn hoá

Cà phê cát – đánh giá phẩm chất 

Phản ánh về phẩm chất của phụ nữ Thổ Nhĩ Kỳ có thể thấy qua cách họ pha chế cà phê. Tương tự như quả cau hay miếng trầu ở nhiều nền văn hóa, cà phê tại Thổ Nhĩ Kỳ đã trở thành một biểu tượng tượng trưng cho nét đẹp văn hóa dân tộc. Ngay từ thế kỷ 17, cà phê đã trở thành một phần không thể thiếu của các nghi lễ, phong tục, và thậm chí trong các vụ án và lễ cưới. Cà phê không chỉ đơn thuần là một thức uống, mà còn mang trong mình giá trị tượng trưng sâu sắc.

Trong văn hóa Thổ Nhĩ Kỳ, việc pha chế cà phê không chỉ đơn thuần là một kỹ năng, mà còn là một phần của bản sắc và định vị xã hội. Đặc biệt, phụ nữ từ nhỏ đã được dạy cách pha chế cà phê một cách kỹ lưỡng. Mọi chi tiết nhỏ nhất đều được quan tâm, từ việc chọn hạt cafe đến quá trình pha và trình bày. Cách pha chế cà phê không chỉ phản ánh khả năng của người pha chế mà còn thể hiện sự tinh tế, sáng tạo và quan tâm đến chi tiết.

Trong quá trình tìm hiểu và quyết định hôn nhân, kỹ năng pha chế cà phê của người phụ nữ sẽ được đặt vào thử thách. Vị hôn phu của cô sẽ quan sát và đánh giá cách cô pha chế và dọn mời cà phê. Điều này thể hiện mức độ chăm chỉ, tinh thần cầu toàn và tôn trọng đối với truyền thống và giá trị văn hóa. Phong tục này không chỉ độc đáo mà còn thể hiện sự tương tác giữa văn hóa và cuộc sống hằng ngày tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Cà phê cát – thức uống tiên tri

Một phần thú vị không thể bỏ qua khi bạn tham gia trải nghiệm loại đồ uống được UNESCO công nhận này chính là tiên tri độc đáo. Sau khi bạn đã thưởng thức hết cà phê, một phần độc đáo của trải nghiệm bắt đầu. Thầy bói sẽ tiến hành một phần của quá trình này bằng cách sử dụng một chiếc đĩa nhỏ để đặt lên miệng của tách cà phê, sau đó đảo tách cà ngược lại.

Dựa vào những hình thù của cặn cà phê rơi xuống đĩa, thầy bói sẽ thực hiện việc tiên tri đầy thú vị. Thông qua việc đọc và phân tích hình thể này, thầy bói có khả năng đoán định tương lai, nhìn thấu những sự kiện may rủi, biến đổi và những khúc mắc trong cuộc đời của bạn. Loại hình tiên tri này không chỉ mang tính chất giải trí mà còn đem lại một khía cạnh tâm linh và tò mò cho trải nghiệm thưởng thức cafe cát.

Khám phá loại hình tiên tri này đã thu hút sự quan tâm của đông đảo du khách quốc tế đến vùng đất Thổ Nhĩ Kỳ, tạo thêm sự phong phú và thú vị cho cuộc sống văn hóa đặc biệt của nơi này.

Cảm ơn bạn đọc đã dành thời gian theo dõi nội dung chia sẻ của Pozaa Tea về thức uống độc lạ từ Thổ Nhĩ Kỳ được UNESCO công nhận – cà phê cát.